Σχετικά με τις πετρελαιοκηλίδες.

Διαβάζοντας ένα κείμενο σχετικά με την κατάσταση στη Μέση Ανατολή, συνειδητοποίησα πόσο καθοριστικό ρόλο έχει παίξει το πετρέλαιο στην ιστορία της ανθρωπότητας. Πόσοι πόλεμοι έχουν γίνει εξαιτίας του, πόσα παρασκηνιακά "πάρε-δώσε", πόσες ανισότητες δημιουργήθηκαν προς όφελος των κυβερνήσεων και εις βάρος των λαών. Και επιπλέον, πόσο σοβαρές περιβαλλοντικές επιπτώσεις -αιθαλομίχλη στις πόλεις, υπερθέρμανση του πλανήτη- και μεγάλες οικολογικές καταστροφές -ατυχήματα κατά τη μεταφορά του πετρελαίου ή εκρήξεις στις εξέδρες αντλήσεως που έχουν ως αποτέλεσμα τη δημιουργία πετρελαιοκηλίδων. Επειδή ακριβώς το μπλογκ ασχολείται με περιβαλλοντικά ζητήματα, θα επικεντρώσουμε στο τελευταίο, δηλαδή στις πετρελαιοκηλίδες. 

Πριν από δύο περίπου χρόνια, στις 20 Απρίλη 2010, μια τεράστια έκρηξη σε εξέδρα αντλήσεως πετρελαίου της BP 40 μίλια νοτιοανατολικά της Λουιζιάνα είχε σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία της μεγαλύτερης πετρελαιοκηλίδας στην ιστορία των ΗΠΑ. Η ποσότητα πετρελαίου που διέρευσε στον Κόλπο του Μεξικού ανέρχεται σε 4.900.000 βαρέλια (!), ενώ πέντε μήνες μετά το ατύχημα είχαν συλλεχθεί μόνο 800.000, παρά τις καθησυχαστικές δηλώσεις τις εταιρίας ότι έχει την κατάσταση υπό έλεγχο. Ίσως το πιο θλιβερό απ' όλα είναι οι εικόνες των "θυμάτων".  Όλοι θυμόμαστε τις ανατριχιαστικές εικόνες των πουλιών, που είχαν κυριολεκτικά κολλήσει στο πετρέλαιο, και των νεκρών δελφινιών που ξέβραζε το κύμα στις ακτές. Συγκεκριμένα, μέχρι το Νοέμβρη του 2010 είχαν επίσημα καταγραφεί 6.000 νεκρά πουλιά, σχεδόν 700 νεκρές θαλάσσιες χελώνες και περίπου 101 κητώδη (!) . Ωστόσο, ο αριθμός πρέπει να ήταν πολύ μεγαλύτερος, καθώς πολλά ζώα παγιδεύτηκαν στο πετρέλαιο και βούλιαξαν στο βυθό. Επιπλέον, σε ακτίνα ακόμα και 140 μίλια μακριά απ' την εξέδρα είχε κατακαθίσει στο βυθό πετρέλαιο, ενώ μέχρι και 300 μίλια μακριά απ΄την εξέδρα παρουσιάστηκε μεγάλη έλλειψη οξυγόνου στο νερό. Τέλος, βρέθηκαν πληθυσμοί νεκρών κοραλλιών που είχαν μολυνθεί απ' το πετρέλαιο ή από χημικά διασκορπιστικά, ή είχαν πεθάνει λόγω της έλλειψης οξυγόνου. 

Το πιο εξοργιστικό είναι ότι απ' την πρώτη στιγμή, τόσο η αμερικανική  κυβέρνηση όσο και η υπεύθυνη εταιρεία, η BP, προσπάθησαν με κάθε τρόπο να παραπληροφορήσουν την κοινή γνώμη ως προς την έκταση της καταστροφής και να υποβαθμίσουν το ατύχημα. 

Θα πρέπει να επισημάνουμε και κάτι ακόμα. Μελέτη του Imperial College του Λονδίνου αποδεικνύει ότι οι πετρελαιοκηλίδες έχουν και μακροπρόθεσμες συνέπειες στη διατροφική αλυσίδα του οικοσυστήματος της περιοχής. Συγκεκριμένα, αυξάνουν τη συγκέντρωση αρσενικού στους ωκεανούς, γεγονός που μπορεί να αυξήσει τις γενετικές παραμορφώσεις ή και να προκαλέσει θάνατο σε ζώα και πουλιά που τρέφονται με θαλάσσια είδη.  

Αναφερθήκαμε στην πετρεαλαιοκηλίδα του Κόλπου του Μεξικού, επειδή είναι η πιο πρόσφατη και όλοι έχουμε σχετικές μνήμες απ' αυτή. Δυστυχώς, όμως, στο παρελθόν έχουν συμβεί κι άλλα παρόμοια περιστατικά. Ενδεικτικά: 

• 21 Γενάρη 1991, στον Περσικό Κόλπο. Οι Ιρακινές δυνάμεις, καθώς αποχωρούσαν από τη βάση τους στο Κουβέητ, σαμποτάρανε εκατοντάδες πετρελαιοπηγές, σταθμούς πετρελαίου και τάνκερς. Ως αποτέλεσμα, τέσσερα εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου χύθηκαν στον Περσικό Κόλπο. 
• 3 Ιούνη 1979 - 23 Μάρτη 1980, στον Κόλπο του Μεξικού. Μια καταστροφική έκρηξη στην πετρελαιοπηγή είχε ως αποτέλεσμα να πάρει φωτιά η εξέδρα αντλήσεως και να καταρρεύσει. Για μήνες ξεχύνονταν καθημερινά στον ωκεανό 10.000 με 30.000 βαρέλια πετρέλαιο. 
• 19 Ιούλη 1979, Τρινιδάδ και Τομπάγο. Σφοδρή σύγκρουση δύο πετρελαιοφόρων κατά τη διάρκεια τροπικής καταιγίδας. Τα πλοία πήραν φωτιά κι άρχισε η μεγαλύτερη διαρροή από πλοίο που έχει καταγραφεί ποτέ.  

Ο κίνδυνος για τέτοιου είδους ατυχήματα ελλοχεύει πάντα. Ένας λάθος χειρισμός, μια "μικρή" απροσεξία ή ακόμα μια φυσική αιτία (σεισμός, τροπική καταιγίδα) αρκούν για να προκληθεί μια τεράστια οικολογική καταστροφή. Ο μόνος τρόπος να αποφύγουμε τέτοιες καταστάσεις στο μέλλον είναι να απεξαρτηθούμε απ' αυτή τη βρώμικη και επικίνδυνη μορφή ενέργειας και να στραφούμε σε άλλες, ανανεώσιμες και καθαρές.