Βαλκανική Συνάντηση Αντίστασης στα Χρυσωρυχεία

Σήμερα το απόγευμα, το ανοιχτό συντονιστικό ενάντια στα μεταλλεία θα πραγματοποιήσει εκδήλωση στο Λευκό Πύργο.

• Η εκδήλωση θα ξεκινήσει στις 17:30 με θεματικές παρουσιάσεις από καθηγητές του ΑΠΘ. Συγκεκριμένα, ο κ. Τριανταφυλλίδης από το τμήμα Χημικών Μηχανικών θα παρουσιάσει τις αρνητικές επιπτώσεις των μεταλλείων στο περιβάλλον, ενώ ο κ. Δημητριάδης, καθηγητής του τμήματος Γεωλογίας θα παρουσιάσει τους μύθους γύρω από τις σύγχρονες μεθόδους εξόρυξης.

• Στις 19:00 θα ξεκινήσει η διαβαλκανική συνάντηση αντίστασης με ομιλητές από Ελλάδα (Κιλκίς, Αλεξανδρούπολη, Μαρώνεια, Μεγάλη Παναγιά), Ρουμανία, Βουλγαρία και Τουρκία. 

• Η εκδήλωση θα ολοκληρωθεί με συναυλία των PARANAUE, των State of Tension και των Zoao Afroso & the Music Oxygen.

* Σε περίπτωση βροχής η εκδήλωση θα γίνει στο Πολυτεχνείο.

Αποκατάσταση 100 οικοσυστημάτων

Επιστήμονες από βοτανικούς κήπους σε όλο τον κόσμο πρόκειται να υλοποιήσουν άμεσα ένα πρωτοποριακό πρόγραμμα αποκατάστασης των οικοσυστημάτων που βρίσκονται υπό εξαφάνιση. 

Συγκεκριμένα, πρόκειται για ένα project της "Συμμαχίας για την Οικολογική Αποκατάσταση" που θα υπογραφεί μέσα στην ερχόμενη βδομάδα και που  έχει ως στόχο να διασώσει τουλάχιστον εκατό οικοσυστήματα μέσα στην επόμενη εικοσαετία. Ακόμα δεν έχει γνωστοποιηθεί ποια θα είναι αυτά τα οικοσυστηματα, γνωρίζουμε όμως ότι σίγουρα θα συμπεριληφθούν τα πανέμορφα δάση του Περού, που αποψιλώνονται συστηματικά τις τελευταίες δεκαετίες. Επιπλέον, στο εν λόγω πρόγραμμα θα μπουν και τα δάση και βουνά της Κένυας, όπου η αποψίλωση για τις καλλιέργειςες τσαγιού έχει καταστροφικές συνέπειες στη χλωρίδα και την πανίδα.

Η κατάσταση σε κάποια από τα οικοσυστήματα είναι ιδιαίτερα κρίσιμη, καθώς η μεταχείριση που έχουν υποστεί κατά τις προηγούμενες δεκαετίες έχει προκαλέσει μη αναστρέψιμες καταστροφές. Για το λόγο αυτό, οι επιστήμονες θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί στο σχεδιασμό των δράσεών τους, αλλά και στους χειρισμούς τους. Εξάλλου, στόχος τους είναι να αποκατασταθεί η ποιότητα του εδάφους, καθώς και να διασφαλιστεί ότι η χλωρίδα θα αναπτυχθεί σωστά, πριν επιστρέψει και η πανίδα στο οικοσύστημα. Για να το πετύχουν αυτό, σκοπεύουν να χρησιμοποιήσουν και τράπεζες σπόρων, όπως ανακοίνωσαν.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η "Συμμαχίας για την Οικολογική Αποκατάσταση" συστάθηκε μετά από έκκληση του ΟΗΕ και ο αρχικός της στόχος ήταν η αποκατάσταση μέχρι το 2020 του 15% των κατεστραμμένων οικοσυστημάτων παγκοσμίως. Στη "Συμμαχία" συμμετέχουν επιστήμονες από βοτανικούς κήπους από διάφορες γωνιές του κόσμου, όπως η Κίνα, η Βραζιλία, η Χαβάη, η Κένυα, το Μεξικό, η Νότια Αφρική και η Βενεζουέλα.

                                                                                (πληροφορίες: alterthess.gr)

"Σύσταση ανεξάρτητου φορέα παρακολούθησης" για τα Μεταλλεία προτείνει το ΑΠΘ

Μια σκεπτικιστική, αλλά όχι και απορριπτική στάση απέναντι στα χρυσωρυχεία στη βόρεια Ελλάδα προβάλλει το ΑΠΘ με πρόσφατη πρότασή του.

Συγκεκριμένα, το Πρυτανικό Συμβούλιο, λαμβάνοντας υπόψη του τις εισηγήσεις από όλες τις "πλευρές", αποφάσισε να προτείνει τη σύσταση ανεξάρτητου φορέα παρακολούθησης με συμμετοχή επιστημόνων, εκπροσώπων της τοπικής κοινωνίας και της εταιρείας. Κι όταν μιλάμε για εισηγήσεις από "όλες τις πλευρές", εννοούμε αφενός την εισήγηση του Συμβουλίου Περιβάλλοντος για την επέκταση των δραστηριοτήτων της "Ελληνικός Χρυσός (-Eldorado) στη βορειοανατολική Χαλκιδική, αφετέρου τις θέσεις του Κοσμήτορα της ΣΘΕ, καθηγητή Γεωλογίας Σπύρου Παυλίδη,  και του συντονιστή του συμβουλίου περιβάλλοντος του ΑΠΘ, καθηγητή στο τμήμα Πολιτικών Μηχανικών, Κ. Κατσιφαράκη.  Ο στόχος; Να υπάρχει συνεχής έλεγχος και να πιστοποιείται ότι τηρούνται οι κανονισμοί και οι δεσμεύσεις για το περιβάλλον. 

Το πρυτανικό συμβούλιο αναφέρει στην έκθεσή του τη σπουδαιότητα επενδύσεων στο μεταλλευτικό τομέα σε μια εποχή οικονομικής κρίσης. Ταυτόχρονα, όμως, αναγνωρίζει τη σπουδαιότητα των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και τονίζει ότι, με βάση τη διεθνή εμπειρία, δεν πρέπει να τις αγνοούμε. Αναφέρει επίσης ότι "η Ελλάδα αποτελεί μια σημαντική Κοιτασματολογική Περιφέρεια της Ευρώπης και η ανάπτυξη της μεταλλευτικής δραστηριότητας στη χώρα μας είναι ευπρόσδεκτη, εφόσον όμως πληροί μια βασική προϋπόθεση: να αποβαίνει συνολικά προς το συμφέρον του τόπου". Για να επιτευχθεί αυτό, θα πρέπει:  "α) η σύμβαση μεταξύ κράτους και εταιρείας να διασφαλίζει απολύτως τα συμφέροντα του δημοσίου, β) να υπάρχει μηχανισμός διαρκούς ελέγχου τήρησης των περιβαλλοντικών όρων και γ) να υπάρχει στάθμιση των περιβαλλοντικών και λοιπών επιπτώσεων ως προς τα αναμενόμενα οφέλη της επένδυσης".

Είναι ενδιαφέρον ότι το Πρυτανικό Συμβούλιο θεωρεί ότι στη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων υποβαθμίζεται ο κίνδυνος για το περιβάλλον, ενώ επισημαίνει ότι είναι απαραίτητο να γίνουν περεταίρω έρευνες για την ατμοσφαιρική μόλυνση, τη διαχείρηση των στερεών αποβλήτων, καθώς επίσης και τη μόλυνση του υδροφόρου ορίζοντα. Παράλληλα, καταλήγει στο ότι όλα αυτά είναι τροποποιήσεις, και όχι de  facto απόρριψη στις ήδη υπάρχουσες μελέτες...*
 

Ημερίδα του ΑΠΘ με Θέμα τα Μεταλλεία

Σχεδόν παράλληλα μ' αυτή την ανακοίνωση, πραγματοποιήθηκε χθες ημερίδα του Πολυτεχνείου του ΑΠΘ με θέμα: "Χρυσός στη Βόρεια Ελλάδα: Ευλογία και Κατάρα". Δυστυχώς, η ημερίδα δε συγκέντρωσε πολύ κόσμο -μάλλον λόγω κακής προπαγάνδισης- όμως ακούστηκαν ενδιαφέρουσες απόψεις και θίχτηκαν επαρκώς όλες οι πτυχές του προβλήματος.

Αυτό που προκάλεσε εντύπωση - τουλάχιστον σε μένα προσωπικά- ήταν η διαφορά στα επιχειρήματα και τον τρόπο ομιλίας αυτών που θίγονται άμεσα από την υπόθεση (δηλαδή είναι κάτοικοι της περιοχής, έχουν μιλήσει με τους αγρότες και τους ψαράδες) και αυτών που βλέπουν τα πράγματα από την απόσταση του γραφείου τους. Έτσι, οι πρώτοι αναφέρθηκαν εκτενώς στα κοινωνικά προβλήματα που ελλοχεύουν, όπως την υποβάθμιση -εως και εξάλειψη- των επαγγελμάτων που σχετίζονται με τη γη, τη θάλασσα και τον τουρισμό, αλλά και την αλλοίωση των δεσμών μεταξύ των κατοίκων. Αναφερθηκαν, επίσης, στο πόσο ασύμφορη είναι αυτή η διαδικασία για τους πολίτες, που θα θυσιάσουν τόσα πολλά και τελικά δε θα έχουν κανένα οικονομικό τουλάχιστον κέρδος -αφού όλα θα πάνε στην εταιρεία- και στο πόσο απροετοίμαστη είναι η ελληνική κοινωνία για να πάρει ένα τόσο μεγάλο περιβαλλοντικό ρίσκο. Σε αντιδιαστολή μ' αυτούς, υπήρξαν κι εκείνοι που δεν έχουν εμπλακεί σε τέτοιο βαθμό με την υπόθεση, που πρόβαλαν μονομερώς τα πολλά και διαφορετικά είδη κοιτασμάτων στο ελληνικό υπέδαφος, χωρίς να σταθούν ιδιαίτερα στις επιπτώσεις της εξόρυξής τους  (και, πραγματικά, είναι πολλές...)

Απ' ό,τι φαίνεται, θα ακολουθήσουν κι άλλες τέτοιες ημερίδες άμεσα. Όπως και να 'χει, πάντως, τώρα που "μπήκε στο χορό" το ΑΠΘ, αναμένονται ενδιαφέρουσες εξελίξεις.

*διαβάστε εδώ περισσότερα αποσπάσματα από την έκθεση του Πρυτανικού Συμβουλίου

Εco-πολεις: Freiburg

 Πρόκειται για μια μικρή γερμανική πόλη στην περιοχή Baden-Wüttemberg, με πληθυσμό που δεν ξεπερνά τους 230.000 κάτοικους, χτισμένη στην  κοιλάδα του ποταμού Ρήνου και σχεδόν μέσα στο πανέμορφο Schwarzwald (Μέλανας Δρυμός). Χάρη στις οικολογικές καινοτομίες του, στη  σταθερή "πράσινη" πολιτική του και τη νοοτροπία των κατοίκων του, το Freiburg θεωρείται σημερα η οικολογική "πρωτεύουσα" της Ευρωπής, βάζοντας έτσι τα γυαλιά σε Λονδίνο, Άμστερνταμ ή Βερολίνο. 

Είναι χαρακτηριστικό, ότι το μεγαλύτερο μέρος της ηλεκτροδότησης της πόλης προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Μάλιστα, στο Freiburg είναι εγκατεστημένο το μεγαλύτερο ποσοστό φωτοβολταϊκών συστημάτων σε όλη τη Γερμανία και ίσως και κεντρική Ευρώπη. Και δε μας προξενεί εντύπωση, καθώς θεωρείται η πιο ηλιόλουστη Γερμανική πόλη. Επιπλέον, μεγάλο ποσοστό της παραγόμενης ενέργειας προέρχεται από βιομάζα, καθώς και από ανεμογεννήτριες, ενώ τα τελευταία χρόνια το 10% του πληθυσμού έχει υιοθετήσει τις εναλλακτικές μορφές ενέργειας, απορρίπτοντας τις συμβατικές.

Σύμφωνα με το Flo, έναν αγαπημένο Γερμανό φίλο μου, οι άνθρωποι στο Freiburg αγαπάνε

το γλυπτό-αλιγάτορας στο ποταμάκι της πόλης

δύο πράγματα: "cycling and recycling", δηλαδή να κάνουν ποδήλατο και να ανακυκλώνουν. Και δεν έχει άδικο, καθώς το ποδήλατο είναι το πλέον διαδεδομένο μέσο μεταφοράς για τους κατοίκους. Το συνεχώς αναπτυσσόμενο δίκτυο ποδηλατοδρόμων ξεπερνά τα 400 χιλιόμετρα και, το πιο σημαντικό, δεν υπάρχει  φόβος κλοπής, αφού καλά φυλασσόμενα πάρκινγκ ποδηλάτων είναι διασκορπισμένα στα κομβικά σημεία της πόλης. Επιπλέον, τα τελευταία χρόνια εφαρμόζεται το πρωτοποριακό πρόγραμμα car sharing, οι συνδρομητές του οποίου έχουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν "κοινόχρηστα δημοτικά" αυτοκίνητα όποτε τα χρειάζονται. Στην ουσία, επικοινωνούν με τον υπεύθυνο τους προγράμματος κι αυτός τους εξηγεί από που θα παραλάβουν το αυτοκίνητο και πόσο μπορούν να το χρησιμοποιήσουν. 

Όσο για το recycling, είναι χαρακτηριστικό ότι σε κάθε σπίτι στο Freiburg γίνεται λεπτομερής διαχωρισμός των απορριμάτων. Συγκεκριμένα, υπάρχουν ξεχωριστοί κάδοι για τα υλικά συσκευασίας, για τα οργανικά απορρίματα, για τα χαρτικά, τα αλουμίνια, τα καφέ και πράσινα γυάλινα μπουκάλια και, φυσικά, για όσα δεν ανακυκώνονται. Το πρόγραμμα ανακύκλωσης ξεκίνησε πριν από είκοσι πέντε περίπου χρόνια και έχει προχωρήσει πολύ. Σήμερα, στο Freiburg ανακυκλώνεται πάνω από το 60% των απορριμάτων. 

ανεβαίνοντας το Schlossberg

Αλλά το οικολογικό στοιχείο δεν είναι το μόνο αξιοπρόσεκτο στοιχείο της πόλης. Το Freiburg είναι μια πόλη που σφύζει από ζωή, γεγονός που οφείλεται τόσο στην έντονη παρουσία φοιτητών, όσο και στο "νεολαιίστικο" χαρακτήρα των πάρκων και των χώρων πρασίνου. Ο κατπράσινος λόφος του Schlossberg είναι το σημείο που συναντιούνται  όλες οι ηλικίες: οι νέοι, που παίζουν μουσική και αράζουν στον ήλιο, οι οικογένειες, που ανεβαίνουν για ποδηλατάδα και πικ νικ, αλλά και οι ηλικιωμένοι, που κάθονται σε παγκάκια, διαβάζουν τις εφημερίδες τους και αγναντεύουν την πόλη από ψηλά. Επίσης, αν και γερμανική πόλη, είναι μια πόλη γεμάτη κόσμο μέχρι αργά το βράδυ, ακόμα και τις καθημερινές. Μάλιστα, το πιο διαδεδομένο στέκι είναι οι πλατείες, οι οποίες κάθε βράδυ είναι γεμάτες φοιτητές, που κάνουν κάτι αντίστοιχο του ισπανικού botillón.

Τέλος, είναι πραγματικά αστείο το σύστημα αγωγών (Βächle) που είναι απλωμένο κατά μήκος της πόλης, παράλληλα με τον ποδηλατόδρομο. Το σύστημα αυτό συγκεντρώνει το νερό από τις υδροροές ή -κατά τους χειμερινούς μήνες- το χιόνι και το εκτρέπει στο ποτάμι, ενώ, σύμφωνα με την τοπική παράδοση, αν καταλάθος κάποιος ξένος πατήσει μέσα στους αγωγούς, θα επιστρέψει στο Freiburg και θα παντρευτεί ντόπιο. Φαντάζεστε τι θα πάθω εγώ, που σκόνταψα κι έπεσα μέσα...!

Ποδήλατα και Βächle: δύο χαρακτηριστικά της πόλης

Θαλάσσια καταφύγια τώρα!

26 Απρίλη 2012. Κάπου ανάμεσα στη Μύκονο και στη Δήλο, ένα μικρό σκάφος της Greenpeace πλησιάζει τη μηχανότρατα ALBERTO II και οι ακτιβιστές ζητούν από τον καπετάνιο και τους επιβαίνοντες να σταματήσουν το ψάρεμα στην περιοχή και να βοηθήσουν στη δημιουργία ενός θαλάσσιου πάρκου. Τονίζουν, επίσης, ότι η πράξη τους είναι καθαρά ειρηνική και σύμφωνη με τις ανάγκες των παράκτιων ψαράδων της περιοχής και τους καλούν να σκεφτούν τις καταστροφικές συνέπειες των πρακτικών τους για το θαλάσσιο οικοσύστημα.

Ο καπετάνιος του ALBERTO II αντιδρά και απαντά με μήνυση εναντίον τεσσάρων ακτιβιστών. Την ίδια, κιόλας, μέρα, οι τέσσερεις άντρες συλλαμβάνονται και κρατούνται στο λιμεναρχείο Πάρου. Η κράτησή τους διαρκεί 53 ώρες, ενώ οι συνθήκες είναι απαράδεκτες. Όπως καταγγέλουν οι ίδιοι, αναγκάζονται να κοιμηθούν στο πάτωμα, ενώ υποβάλλονται και σε γυμνό σωματικό έλεγχο (!). Την επόμενη μέρα, οι ακτιβιστές οδηγούνται με χειροπέδες (!) στη Σύρο, όπου διανυκτερεύουν και τελικά δικάζονται από Τριμελές Πρωτοδικείο. Ευτυχώς, αθωώνονται και το δικαστήριο απορρίπτει κάθε κατηγορία. Όπως λέει χαρακτηριστικά ο Γ. Παρασκευόπουλος -ένας από τους τέσσερεις-, η απόφαση του δικαστηρίου "δε δικαίωσε μόνο εμάς, αλλά και το δικαίωμα όλων στην ειρηνική, μη βίαιη διαμαρτυρία". *

Η συγκεκριμένη ειρηνική διαμαρτυρία οργανώθηκε στα πλαίσια της εκστρατείας της Greenpeace για τη δημιουργία θαλάσσιου πάρκου στις Κυκλάδες, όπου τα τελευταία χρόνια οι μηχανότρατες στραγγίζουν την περιοχή από ψάρια, δημιουργώντας έτσι προβλήματα στους παράκτιους ψαράδες και διαταράσσοντας το οικοσύστημα. Μάλιστα, σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που βρίσκονται αναρτημένα στην ιστοσελίδα της Greenpeace, τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια η αλιευτική παραγωγή έχει μειωθεί κατά 50% εξαιτίας ακριβώς των πρακτικών των μηχανοτρατών να στραγγίζουν την περιοχή και στη συνέχεια να πετάνε το μεγαλύτερο μέρος της "ψαριάς" πίσω στη θάλασσα.

Η δημιουργία ενός θαλάσσιου πάρκου στην περιοχή των Κυκλάδων θα μπορούσε να αποτελέσει τη λύση στο πρόβλημα της περιοχής, καθώς θα οδηγούσε στη μακροπρόθεσμη αύξηση του πληθυσμού των ψαριών, χωρίς να περιορίζει τους παράκτιους ψαράδες. Επιπλέον, θα μπορούσε να είναι η αρχή για την εδραίωση εναλλακτικών μορφών τουρισμού, που δε θα καταστρέφουν το ιδιαίτερο φυσικό περιβάλλον της περιοχής. Με άλλα λόγια, η δημιουργία ενός θαλάσσιου πάρκου θα είχε οικονομικά και περιβαλλοντικά οφέλη για την τοπική κοινωνία. 

Προφανώς και η προσπάθεια ποινικοποίησης της ειρηνικής διαμαρτυρίας δείχνει ξεκάθαρα ότι αυτοί που ευθύνονται για το πρόβλημα δεν είναι διατεθειμένοι να συμβάλλουν στη λύση του. Στο κάτω κάτω, κάθε προσπάθεια ποινικοποίησης πράξεων ακτιβισμού έχει ως στόχο να τρομοκρατήσει και να αποτρέψει παρόμοιες μελλοντικές πράξεις, έτσι ώστε να διαιωνίζεται το status quo. Ωστόσο, η αθώωση των τεσσάρων ακτιβιστών και η στήριξη της τοπικής κοινωνίας αποδεικνύουν ότι θα υπάρξει και συνέχεια.

* διαβάστε εδώ: ένας απ' τους τέσσερεις ακτιβιστές περιγράφει την εμπειρία του

Για την καρέττα καρέττα

 Αποτελούν ένα από τα αρχαιότερα είδη, καθώς υπάρχουν εδώ και πάνω από 110 εκατομμύρια χρόνια. Για τους Κινέζους, συμβολίζουν τη μακροβιότητα. Είναι ένα από τα πιο αυτόνομα είδη του ζωϊκού βασιλίου, καθώς γεννούν τα αυγά τους και τα αφήνουν να εκκολαφθούν μόνα τους, να ακολουθήσουν από ένστικτο την πορεία της μητέρας τους. Είναι ένα προστατευόμενο είδος και τα τελευταία χρόνια ο αριθμός τους έχει μειωθεί σε τρομαχτικό βαθμό. Ο λόγος για τις θαλάσσιες χελώνες, αυτά τα χαριτωμένα και αινιγματικά πλάσματα που κάθε καλοκαίρι γεννάν τα αυγά τους στις παραλίες της Ζακύνθου.

Πράγματι, η Ζάκυνθος έχει την υψηλότερη γνωστή πυκνότητα ωοτοκίας της καρέττα καρέττα στη Μεσόγειο. Η πρώτη επίσημη καταγραφή της καρέττα καρέττα στην περιοχή έγινε το καλοκαίρι του 1977, ενώ από το 1982 μέχρι σήμερα έχουν ταυτοποιηθεί πάνω από 4000 θαλάσσιες χελώνες στη Ζάκυνθο. Ωστόσο, ο τουριστικός χαρακτήρας που έχει πάρει το νησί από το 1988 μέχρι σήμερα τείνει να καταστρέψει το οικοσύστημα στο οποίο συναντάμε την καρέττα καρέττα. Οι παραλίες όπου παλιότερα η χελώνα γεννούσε τα αυγά της έχουν γεμίσει με ξαπλώστρες, οι αμμόλοφοι έχουν μειωθεί σημαντικά, ενώ νόμιμα και παράνομα ταχύπλοα σκάφη που κινούνται στα κοντά στην ακτή κινδυνεύουν να σκοτώσουν ή να τραυματίσουν τις χελώνες και τα μικρά χελωνάκια. Επιπλέον, ο θόρυβος και τα φώτα από τα beach bar τη νύχτα τρομάζουν και αποπροσανατολίζουν τις χελώνες - πρέπει να σημειωθεί ότι η καρέττα καρέττα γεννά τα αυγά της πάντα κατά τη διάρκεια της νύχτας. Όλα αυτά έχουν ως αποτέλεσμα οι χελώνες να αφήνουν πλέον τα αυγά τους μόνο στα 3,9 απ' τα 9 χιλιόμετρα του κόλπου του Λαγανά.

Τα τελευταία χρόνια με την παρέμβαση και την πίεση περιβαλλοντικών μη κυβερνητικών οργανώσεων - κυρίως από τον ΑΡΧΕΛΩΝ,  το MEDASSET, αλλά και το WWF - έχουν γίνει σημαντικά βήματα για την ύπαρξη και εφαρμογή κυβερνητικών ρυθμίσεων που θα προστατεύουν την καρέττα καρέττα. Το 1999 η Ευρωπαϊκή Κοινότητα παρέπεμψε την ελληνική κυβέρνηση στο ευρωπαϊκό δικαστήριο, με την κατηγορία της "μη εφαρμογής της ευρωπαϊκής νομοθεσίας στον κόλπο του Λαγανά". Έκτοτε έχουν υιοθετηθεί πολλά μέτρα για την προστασία της χελώνας, μεταξύ των οποίων η απαγόρευση της ερασιτεχνικής αλιείας και της χρήσης μηχανοκίνητων οχημάτων στις παραλίες ωοτοκίας. Επιπλέον, οι συγκεκριμένες παραλίες είναι προσβάσιμες στο κοινό συγκεκριμένες ώρες της ημέρας -συνήθως 7 π.μ. με 7 μ.μ.-  και για συγκεκριμένο αριθμό παραθεριστών  -συνήθως εκατό με διακόσια άτομα- , ενώ στις θαλάσσιες ζώνες της γύρω περιοχής υπάρχει όριο ταχύτητας.

Όλα αυτά τα μέτρα, σε συνδυασμό με τη βοήθεια των εθελοντών, θα μπορούσαν θεωρητικά να παίξουν σημαντικό ρόλο στην προστασία της θαλάσσιας χελώνας. Ωστόσο, είναι γεγονός ότι το 2009 σημειώθηκε ο χαμηλότερος αριθμός φωλιών από το 1984 - συγκεκριμένα, 824 φωλιές- ενώ συνεχώς εντοπίζονται νεκρές θαλάσσιες χελώνες ξεβρασμένες σε παραλίες της περιοχής - μόνο το 2011 εντοπίστηκαν πάνω από 470 νεκρέ θαλάσσιες χελώνες στις ελληνικές θάλασσες. Δεν έχει κριθεί ακόμα αν αυτοί οι θάνατοι οφείλονται σε ατυχήματα ή όχι. Πάντως, οι περιβαλλοντικές οργανώσεις που ασχολούνται με το θέμα θα πρέπει να επικεντρωθούν περισσότερο στην ενημέρωση των κατοίκων της περιοχής, που δεν έχουν αισθανθεί ακόμα την καρέττα καρέττα ως αναπόσπαστο κομμάτι του οικοσυστήματός τους, αλλά τη βλέπουν σαν απειλή για τις οικονομικές τους δραστηριότητες...

Δολοφονούνται, γιατί υπερασπίζονται τα αυτονόητα

Καμπότζη, 27 Απρίλη 2012. Ο οικολόγος ακτιβιστής Chut Wutty πέφτει νεκρός από τα πυρά της στρατιωτικής αστυνομίας της περιοχής. Το έγκλημά του; Είχε στην κατοχή του φωτογραφίες που αποδείκνυαν τις παράνομες υλοτομικές δραστηριότητες από επιχειρηματίες στην περιοχή. Ενώ ο ίδιος τραβούσε φωτογραφίες, οι αστυνομικοί τον διέταξαν να σταματήσει και, όταν εκείνος αρνήθηκε, άρχισαν να του επιτίθενται φραστικά και σωματικά. Στη συνέχεια, ένας απ΄τους αστυνομικούς έβγαλε το υπηρεσιακό του περίστροφο, τον πυροβόλησε εν ψυχρώ και απομακρύνθηκε, αφήνοντάς το να πεθάνει (!). Σύμφωνα με κατοπινή ανακοίνωση της στρατιωτικής αστυνομίας της Καμπότζης, όταν πληροφορήθηκε το θάνατο του Chut Wutty, αυτοκτόνησε από ντροπή. Η πληροφορία αυτή δεν έχει επιβεβαιωθεί μέχρι σήμερα, μερικές εβδομάδες μετά.

Την ημέρα της δολοφονίας του, ο Chut Wutty οδηγούσε δύο δημοσιογράφους που καλύπτουν το ζήτημα της παράνομης υλοτομίας, ένα ζήτημα που έχει πάρει τεράστιες διαστάσεις στη Νοτιοανατολική Ασία. Ιδιαίτερα στν Καμπότζη, όπως αναφέρουν περιβαλλοντικές οργανώσεις, η παράνομη υλοτομία δίνει και παίρνει με την ανοχή -πολλές φορές φορές και τη συμμετοχή- της κυβέρνησης και των "πλούσιων" της περιοχής, αλλά και  ξένων επιχειρηματιών (κυρίως Κινέζων). Τα τελευταία χρόνια δε, εκδηλώσεις διαμαρτυρίας εναντίων αυτών των δραστηριοτήτων έχουν έρθει αντιμέτωπες με σκληρότατη καταστολή.

ο Chut Wutty

Η εν ψυχρώ δολοφονία του Chut Wutty ερχεται να προστεθεί σε μια τεράστια λίστα δολοφονιών - ή "αυτοκτονιών" ή "εξαφανίσεων" ανάλογα με την περίσταση - ακτιβιστών την τελευταία εικοσαετία. Μια σειρά δολοφονιών, που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν πολιτικές, καθώς σ' αυτές κατά κύριο λόγο εμπλέκονται πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα. Επιπλέον, πέρα από τις δολοφονίες, οι περιβαλλοντικοί ακτιβιστές έρχονται σχεδόν καθημερινά αντιμέτωποι με λεκτική και σωματική βία, με φυλακίσεις και -σε κάποιες περιοχές του κόσμου- με βασανιστήρια (!). Μιλάμε για πρακτικές που αποτελούν κατάφορη παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, για πρακτικές εντελώς παράλογες και αναχρονιστικές, που μόνο αποστροφή θα μπορούσαν να προκαλέσουν.

Τα παραδείγματα είναι χιλιάδες. Ενδεικτικά, θα αναφέρω τρεις υποθέσεις, τις οποίες θεωρώ χαρακτηριστικές.

η Dorothy Stang

• Η 73χρονη Αμερικανή ακτιβίστρια Dorothy Stang δολοφονήθηκε το 2005 στη μικρή ζούγκλα Άναπου της Βραζιλίας, όπου ζούσε για τριάντα χρόνια. Στη διάρκεια αυτής της τριακονταετίας, η Dorothy Stang υπερασπιζόταν τα τροπικά δάση και τα δίκαια των φτωχών κατοίκων της περιοχής, που καταπιέζονταν και εκδιώχνονταν από τους μεγαλοκτηματίες.  Ο δράστης, Vitalmiro Bastos de Moura, την πυροβόλησε έξι (!) φορές, ωστόσο είναι αξιοσημείωτο ότι το 2005 κρίθηκε αθώος και αφέθηκε ελεύθερος! Μετά από δικαστικούς αγώνες πολλών ετών, κινητοποιήσεις περιβαλλοντικών οργανώσεων και πιέσεις από την οικογένεια της γυναίκας, ο δράστης θεωρήθηκε ένοχος μόλις το 2009.

          Τα τελευταία είκοσι χρόνια έχουν δολοφονηθεί πάνω από 1100 ακτιβιστές, ιθαγενείς αγρότες,   και ιερείς στον Αμαζόνιο. Το αξιοσημείωτο είναι ότι από αυτές τις υποθέσεις λιγότερες από εκατό έχουν πάει στα δικαστήρια, περίπου ογδόντα από αυτές έχουν δικαιωθεί, ενώ οι ηθικοί αυτουργοί (μεγαλοκτηματίες, επιχειρήσεις κλπ) εξακολουθούν να κυκλοφορούν ελεύθεροι... 

• Το Νοέμβρη του 1995 η γνωστή εταιρεία πετρελαίου Shell ήταν ο ηθικός αυτουργός για τη εκτέλεση του Νιγηριανού ακτιβιστή Ken Saro-Wiwa και άλλων οκτώ μελών της φυλής Orogoni, καθώς επίσης και για την άγρια καταστολή ειρηνικών διαμρτυριών στην περιοχή. O Ken Saro-Wiwa εκτελέστηκε με απαγχονισμό (!), ποινή που του επέβαλε το στρατιωτικό δικαστήριο με ψευδείς κατηγορίες για δήθεν εμπλοκή του σε δολοφονία. Προφανώς και δεν υπήρχαν στοιχεία που να αποδεικνύουν την ενοχή του, ενώ στο δικαστήριο δεν του επέτρεψαν να έχει νομική εκπροσώπηση. Ύστερα από προσπάθειες πολλών ετών, η οικογένεια του Saro-Wiwa κατόρθωσε να συγκεντρώσει στοιχεία που ενοχοποιούν την εν λόγω εταιρεία, καθώς και να αποδείξει ότι τόσο ο ακτιβιστής όσο και οι υπόλοιποι οκτώ είχαν υποστεί κατά την κράτησή τους άγρια βασανιστήρια. Και πάλι είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι, μέχρι το 2010, η Shell αρνιόταν πεισματικά κάθε εμπλοκή με την υπόθεση.

Η Νιγηρία είναι η μεγαλύτερη πετρελαιοπαραγωγός χώρα της Αφρικής και οι κάτοικοι βλέπουν την περιοχή τους να καταστρέφεται από τη μόλυνση και τα σκουπίδια και τις ζωές τους να εξαθλιώνονται, καθώς τα παραδοσιακά τους επαγγέλματα (γεωργία, αλίεια στο δέλτα του ποταμού, κτηνοτροφία) έχουν χαθεί και όλα τα κέρδη απ' τα πετρέλαια πηγαίνουν στις πολυεθνικές. 

• Το 2010 οι Ιάπωνες ακτιβιστές της Greenpeace, Yunichi Toru και Sato Suzuki, αποκάλυψαν ένα τεράστιο σκάνδαλο διαφθοράς σχετικά με την παράνομη φαλαινοθηρία. Η Ιαπωνική κυβέρνηση αντέδρασε άμεσα και προχώρησε σε κράτησή τους, μέχρι την εκδίκαση της υπόθεσης μερικούς μήνες μετά. Σύμφωνα με τη Greenpeace, μ΄ αυτή την πράξη η Ιαπωνική κυβέρνηση καταπάτησε ένα σωρό διεθνείς συνθήκες και ιδιαίτερα τη διάταξη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που αφορούν στην ελευθερία του λόγου. Ευτυχώς, η κοινή γνώμη κινητοποιηθηκε άμεσα, ασκήθηκαν πιέσεις και οι δυο ακτιβιστές αθωώθηκαν. 

Νερό: Κοινωνικό Αγαθό, όχι Εμπόρευμα!

Το καταναλώνουμε ασυναίσθητα. Το χρησιμοποιούμε σε καθημερινή βάση για το μαγείρεμα, για το καθάρισμα, για τις αποχετεύσεις μας, για την ατομική μας υγιεινή, για τις καλλιέργειες, για τα ζώα. Το θεωρούμε δεδομένο και ανεξαντλητο. Το σπαταλάμε. Ο λόγος για το νερό, το πιο σημαντικό αγαθό. Γιατί, πολύ απλά,χωρίς νερό, δεν μπορεί να υπάρξει ζωή.

Ωστόσο, με την παρούσα μορφή οικονομικής οργάνωσης της κοινωνίας, το νερό χάνει τον κοινωνικό του ρόλο. Η ιδιωτικοποίηση των υπηρεσιών ύδρευσης σε διάφορες γωνιές του πλανήτη μετατρέπει το νερό σε εμπόρευμα -πολλές φορές και είδος πολυτελείας, διαθέσιμο σε ιδιαίτερα υψηλή τιμή- και μ' αυτό τον τρόπο στερεί από τις φτωχότερες οικογένειες την πρόσβαση σ'αυτό. Αξιοσημείωτο είναι το παράδειγμα της Θεσσαλονίκης, όπου η εταιρεία ύδρευσης και αποχέτευσης, η ΕΥΑΘ, βρίσκεται προς πώληση. Η κατάσταση έχει ως εξής: η ΕΥΑΘ αποτελείται ουσιαστικά από δύο εταιρείες, την ΕΥΑΘ Α.Ε. και την ΕΥΑΘ Παγίων. Απ' αυτές, η πρώτη -υπεύθυνη για τη διανομή του νερού- είναι προς πώληση, ενώ η δεύτερη -υπεύθυνη για τις υποδομές- πρόκειται να παραμείνει στο κράτος. Μάλιστα, το 2011 και εν μέσω κρίσης, η ΕΥΑΘ Α.Ε. είχε κέρδη που ξεπερνούσαν τα 70.000.000 ευρώ (!). Είναι, λοιπόν, προφανές ότι ο ιδιώτης που θα την "αναλάβει" , θα καρπωθεί όλα τα κέρδη της, ενώ θα αφήσει τις διάφορες παθογένειές της στο κράτος. Επιπλέον, θα έχει κάθε δικαίωμα να αυξάνει την τιμή του νερού όσο θέλει για να μεγιστοποιεί τα κέρδη του, δυσχεραίνοντας έτσι ακόμα περισσότερο την πρόσβαση σ' αυτό. Καταλαβαίνουμε τι ανισότητες και αδικίες γεννά μια τέτοια πρακτική...

Ωστόσο, απέναντι σ' αυτές τις πρακτικές υπάρχει εναλλακτική λύση: κοινωνικοποίηση του νερού. Γι' αυτό το σκοπό έχει ξεκινήσει στη Θεσσαλονίκη η Κίνηση 136, μια πρωτοβουλία συλλογικοτήτων και πολιτών. Όπως αναφέρουν και οι ίδιοι στη σελίδα τους στο διαδίκτυο, προωθούν την ιδέα "της δημιουργίας ενός νομικού προσώπου, κοινωνικού χαρακτήρα, το οποίο θα συμμετέχει στο δημόσιο διαγωνισμό πώλησης της ΕΥΑΘ, διεκδικώντας τον ελεγχο του νερού της πόλης από συνεταιριστικό φορέα των ίδιων των πολιτών-καταναλωτών, και όχι από κάποια ιδιωτική εταιρεία". 

Η ιδέα ξεκίνησε πριν από μερικά χρόνια από εργαζόμενους της ΕΥΑΘ και ουσιαστικά σχηματοποιήθηκε από τους ίδιους κατά τη διάρκεια της κυβέρνησης ΓΑΠ και κατατέθηκε ως πρόταση στους Αγανακτισμένους του Λευκού Πύργου. "Υπολογίσαμε ότι, αν ενωθούμε όλες οι οικογένειες της πόλης, στην τρέχουσα τιμή με βάση την χρηματιστηριακή αξία μπορούμε να το πάρουμε με 136 ευρώ ανά οικογένεια", εξηγεί ο Κώστας Μαριόγλου που συμμετέχει ενεργά στην Κίνηση. Δηλαδή, με 136 ευρώ εφάπαξ, οι πολίτες της Θεσσαλονίκης μπορούν να συμμετάσχουν στο διαγωνισμό για την πώληση της ΕΥΑΘ, να την αγοράσουν και να προχωρήσουν στην ουσιαστική κοινωνικοποίηση του νερού. 

Πώς όμως θα μπορούν οι πολίτες να οργανώνονται και να συνεννοούνται μεταξύ τους, αλλά και να ελέγχουν ότι η εταιρεία δε θα περάσει σε χέρια ιδιωτών; Το σχέδιο της Κίνησης είναι "να δημιουργηθούν δεκαεφτά συνεταιρισμοί στο πολεοδομικό συγκρότημα της Θεσσαλονίκης", απαντά ο Κώστας Μαριόγλου. Μάλιστα, ήδη έχουν δημιουργηθεί πέντε, στο τέταρτο και το πέμπτο διαμέρισμα, στο δήμο Καλαμαριάς, στο δήμο Πυλαίας-Χορτιάτη και τώρα φτιάχνεται συνεταιρισμός και στο τρίτο διαμέρισμα. Μόλις ολοκληρωθεί η δημιουργία των συνεταιρισμών, η Κίνηση θα προχωρήσει στη διαδικασία δημιουργίας Ανώνυμης Εταιρείας και στην εκλογή διοικητικού συμβουλίου, έτσι ώστε να μπορέσουν να μπουν στο διαγωνισμό για την πώληση της ΕΥΑΘ.

Η αντιμετώπιση της Κίνησης 136 είναι θετική, ίσως και λόγω του κινήματος επαναδημοτικοποίησης του νερού που "τρέχει" στην Ευρώπη τα τελευταία χρόνια. "Στην Ευρώπη πολλοί πιστεύουν ότι η κοινωνικοποίηση είναι το μέλλον", υποστηρίζει ο Κώστας, "γιατί αφενός το κρατικό μοντέλο έχει τις παθογένειές του, αφού είναι άμεσα συνδεδεμένο με τις πολυεθνικές, αφετέρου το ιδιωτικό μοντέλο λειτουργεί με γνώμονα το κέρδος και όχι το συμφέρον του πολίτη". Με άλλα λόγια, οι λαοί της Ευρώπης καταλαβαίνουν ότι το ιδιωτικό μοντέλο έχει αποτύχει. Κι αυτό φαίνεται τόσο από την επαναδημοτικοποίηση του νερού στο Βερολίνο, το Παρίσι, τη Μασσαλία, το Μονπελιέ, τις Βρυξέλλες, τη Λιλ (και τόσες άλλες πόλεις), όσο και από την κατεύθυνση στην οποία κινείται το Εναλλακτικό Παγκόσμιο Φόρουμ για το Νερό (Forum Alternatif Mondial de l' Eau), το οποίο έγινε φέτος το Μάρτη στη Μασσαλία και διακυρήτει: "Πιστεύουμε ότι η αρμονική χρήση του νερού οδηγεί στην αρμονία εντός της κοινότητας και ότι η ποιοτική διαχείρηση του νερού αντανακλά την ποιότητα της κοινωνίας".

Το στοίχημα, τώρα, είναι οι πολίτες της Θεσσαλονίκης να συνειδητοποιήσουν ότι μπορούν να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους και να προχωρήσουν στην υλοποίηση της Κίνησης. Να καταλάβουν ότι το νερό δεν είναι εμπόρευμα, δεν είναι "κεκτημένο" όσων μπορούν να το αγοράσουν, αλλά δικαίωμα όλων και κοινωνικό αγαθό!